Tóm tắt: Các hạn chế của tấm cemboard lót sàn bao gồm trọng lượng, nguy cơ nứt, khả năng cách nhiệt hạn chế và chi phí lắp đặt có thể cao, tác động đến quyết định chọn vật liệu xây dựng.
Tấm cemboard lót sàn đang trở nên thông dụng hơn trong ngành xây dựng đương đại do sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật. Dẫu vậy, việc nhận thức đầy đủ về các điểm yếu của tấm xi măng lót sàn là không thể thiếu để tránh các vấn đề tiềm ẩn và chọn vật liệu thích hợp. Phần tiếp theo sẽ mổ xẻ chi tiết các mặt hạn chế của tấm xi măng lót sàn, hỗ trợ người đọc đưa ra quyết định sáng suốt trước khi triển khai. Nhờ đó, độc giả có thể chọn được vật liệu xây dựng hiệu quả nhất cho dự án của mình.
1. Trọng lượng và ảnh hưởng đến kết cấu công trình
Một trong những yếu tố thường được nhắc đến khi xem xét tấm xi măng lót sàn là trọng lượng của chúng. Mặc dù tấm cemboard lót sàn được quảng bá là vật liệu nhẹ, nhưng so với một số vật liệu lót sàn khác như gỗ công nghiệp hay tấm nhựa, chúng vẫn có trọng lượng đáng kể.
1.1. Đặc tính vật lý của tấm cemboard
Vật liệu tấm xi măng lót sàn được tạo ra từ xi măng Portland, sợi cellulose và phụ gia, mang lại một cấu trúc đặc và cứng. Điều này dẫn đến trọng lượng riêng của tấm tương đối lớn. Ví dụ, một tấm Cemboard dày 12mm (kích thước 1.22m x 2.44m) có thể nặng khoảng 54kg. Trong khi đó, các tấm có độ dày lớn hơn như 15mm hoặc 18mm, dùng cho sàn chịu lực, có thể nặng từ 68.5kg đến 85kg mỗi tấm.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, khi so sánh với sàn bê tông truyền thống, tấm xi măng lót sàn lại nhẹ hơn đáng kể. Sàn bê tông truyền thống nặng khoảng 240kg/m², trong khi tấm cemboard lót sàn chỉ nặng khoảng 40kg/m². Nhờ đó, tải trọng lên móng và cột của công trình được giảm bớt, mang lại ưu điểm lớn cho các dự án cải tạo hoặc thêm tầng mà không cần gia cố móng quá phức tạp.
1.2. Hạn chế trong thi công và vận chuyển
Kích thước và trọng lượng của tấm xi măng lót sàn có thể dẫn đến một số thách thức trong việc vận chuyển và thi công. Di chuyển những tấm này, nhất là lên cao hay trong không gian chật hẹp, yêu cầu nhiều sức lực và tiềm ẩn nguy cơ chấn thương cho người lao động nếu không có dụng cụ hỗ trợ thích hợp. Điều này cũng có thể làm tăng chi phí nhân công và thời gian thi công ở một số trường hợp cụ thể.
Để khắc phục, các nhà thầu thường phải tính toán kỹ lưỡng phương án vận chuyển, có thể sử dụng các thiết bị nâng hạ hoặc chia nhỏ khu vực thi công. Một số khuyến nghị cũng chỉ ra rằng việc sử dụng các tấm có khổ nhỏ hơn (ví dụ 1m x 2m) có thể giúp việc di chuyển và lắp đặt dễ dàng hơn, đặc biệt trong các không gian hạn chế.
2. Khả năng rạn nứt và hư hỏng
Một trong những mối bận tâm thường gặp khi dùng vật liệu xây dựng là nguy cơ bị nứt theo thời gian. Với tấm cemboard lót sàn, vấn đề này cần được đánh giá một cách công tâm.
2.1. Các vết nứt trên tấm xi măng
Dù tấm cemboard lót sàn được thiết kế với sợi gia cường (thường là cellulose) nhằm tăng tính dẻo dai và khả năng chống nứt, và nhiều đơn vị sản xuất khẳng định sản phẩm của họ có khả năng chống co ngót, cong vênh, hiện tượng rạn nứt vẫn có thể xảy ra. Tuy vậy, nguyên nhân chủ yếu của các vết nứt thường không phải do vật liệu tự co ngót mà phần lớn đến từ quy trình thi công sai kỹ thuật, đặc biệt tại các mối nối giữa các tấm.
Các yếu tố như hệ khung chịu lực không đủ chắc chắn, gây rung chấn khi có tác động; hoặc việc sử dụng keo xử lý mối nối không có độ đàn hồi và bám dính tốt, cùng với kỹ thuật xử lý mối nối chưa đạt yêu cầu, là những lý do chính gây ra nứt tại các mối nối. Các vết nứt này không chỉ ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ mà còn có thể làm giảm tuổi thọ và khả năng chống thấm của sàn.
2.2. Tác động của điều kiện môi trường
Tấm cemboard lót sàn được chế tạo để chống chịu được các điều kiện thời tiết khắc nghiệt, bao gồm cả sự thay đổi nhiệt độ và độ ẩm. Nhiều tài liệu xác nhận chúng có khả năng chống thấm nước và không bị hư hại, biến dạng hay co ngót do thay đổi thời tiết. Tuy nhiên, nếu các vết nứt đã xuất hiện do lỗi thi công, sự thay đổi của môi trường (nhiệt độ, độ ẩm) có thể làm trầm trọng thêm tình trạng nứt và dẫn đến thấm nước vào kết cấu bên dưới.
Để hạn chế tối đa vấn đề này, việc tuân thủ nghiêm ngặt quy trình thi công, đặc biệt là xử lý mối nối, là vô cùng quan trọng. Những giải pháp như sử dụng keo chuyên dụng, băng keo lưới cùng sơn chống thấm, hoặc nẹp che mối nối đã được phát triển để duy trì độ bền và tính thẩm mỹ của sàn. Nhà Xanh An Vinh cũng khuyến nghị sơn phủ các phụ gia chống thấm chuyên dụng trước khi hoàn thiện sơn phủ bề mặt tấm Cemboard khi sử dụng cho các công trình ngoài trời để tăng cường khả năng chống thấm.
3. Hạn chế về hiệu suất cách nhiệt và cách âm
Đặc tính cách nhiệt và cách âm của vật liệu xây dựng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra không gian sống và làm việc thoải mái. Riêng với tấm xi măng lót sàn, khả năng này thường vấp phải nhiều ý kiến trái chiều.
3.1. Khả năng dẫn nhiệt của tấm xi măng
Dù tấm cemboard lót sàn không phải là vật liệu cách nhiệt chuyên biệt như bông thủy tinh hay xốp XPS, nhưng nhiều nghiên cứu và thực tế cho thấy chúng có khả năng cách nhiệt tương đối tốt. Hệ số dẫn nhiệt của tấm xi măng thường thấp (ví dụ: 0.166 W/mK), góp phần làm giảm sự truyền nhiệt từ môi trường bên ngoài vào trong và ngược lại. Điều này hàm ý rằng sàn nhà sẽ mát mẻ hơn vào mùa hè và ấm áp hơn vào mùa đông so với các vật liệu có khả năng dẫn nhiệt cao hơn như bê tông truyền thống.
Khả năng cách nhiệt của tấm cemboard còn giúp tiết kiệm năng lượng cho việc làm mát hoặc sưởi ấm không gian, góp phần giảm chi phí điện năng. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả cách nhiệt tối ưu, đặc biệt là trong các điều kiện khí hậu khắc nghiệt, việc phối hợp tấm cemboard lót sàn với các lớp vật liệu cách nhiệt khác hoặc một hệ thống cách nhiệt toàn diện cho công trình vẫn là phương án được khuyến nghị.
3.2. Hiệu quả cách âm không cao
Giống như cách nhiệt, khả năng cách âm của tấm cemboard lót sàn cũng là một khía cạnh thường gây hiểu lầm. Nhiều nguồn tin khẳng định tấm cemboard có khả năng cách âm khá tốt, giúp giảm tiếng ồn hiệu quả. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng tấm xi măng cốt sợi đạt hệ số cách âm trung bình từ 32 đến 45 dB, thậm chí cao hơn tường gạch 3dB. Điều này là nhờ cấu trúc đặc chắc của vật liệu, giúp hấp thụ và cản trở sự truyền âm thanh.
Tuy nhiên, trong các không gian yêu cầu độ cách âm tuyệt đối như phòng thu âm hay rạp chiếu phim, bản thân tấm xi măng lót sàn có thể chưa đủ. Trong những trường hợp này, cần kết hợp tấm cemboard với các vật liệu cách âm chuyên dụng khác như bông khoáng, thạch cao cách âm, hoặc xây dựng hệ thống tường/sàn kép để đạt được hiệu quả cách âm mong muốn.
4. Chi phí thi công và bảo trì so với một số vật liệu khác
Khi lựa chọn vật liệu xây dựng, chi phí luôn là một yếu tố then chốt. Dù tấm cemboard lót sàn mang lại nhiều ưu điểm, nhưng chi phí lắp đặt và bảo dưỡng của chúng cũng cần được đánh giá cẩn trọng.
4.1. Cần đội ngũ thi công chuyên nghiệp
Thi công tấm xi măng lót sàn đòi hỏi kỹ thuật cao và đội ngũ nhân công có kinh nghiệm. Mặc dù quy trình thi công sàn cemboard được đánh giá là nhanh chóng và dễ dàng hơn so với đổ bê tông truyền thống, tiết kiệm thời gian và chi phí nhân công đáng kể (có thể nhanh gấp 8 lần), nhưng sai lầm trong quá trình này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng.
Việc cắt, khoan, và cố định tấm cần phải được thực hiện đúng kỹ thuật, sử dụng các dụng cụ và vít chuyên dụng để tránh làm vỡ góc cạnh tấm, nhất là đối với các tấm có độ dày mỏng. Các điểm nối giữa các tấm cũng cần được xử lý cẩn thận bằng keo hoặc bột trét chuyên dụng nhằm đảm bảo độ bền và vẻ đẹp, tránh hiện tượng nứt về sau. Điều này đòi hỏi sự am hiểu về vật liệu và quy trình thi công chuẩn, mà không phải đội ngũ thợ nào cũng có.
4.2. Chi phí bảo trì và sửa chữa phức tạp
Khi tấm xi măng lót sàn bị hư hại (ví dụ: do lỗi thi công ban đầu hoặc tác động ngoại lực mạnh), việc khắc phục có thể khó khăn hơn so với một số vật liệu khác. Các vết nứt ở mối nối yêu cầu xử lý chuyên biệt bằng các loại keo và kỹ thuật trám trét để đảm bảo không bị tái phát. Theo Nhà Xanh An Vinh, việc tháo dỡ và thay thế các tấm sau khi hoàn thiện cũng có thể khó khăn và tốn kém hơn so với sàn gỗ hay vật liệu nhựa.
Dù vậy, cần xem xét rằng tấm cemboard lót sàn sở hữu độ bền và tuổi thọ rất cao (có thể đạt 30-50 năm nếu được lắp đặt và bảo dưỡng chuẩn xác). Điều này có nghĩa là tần suất bảo trì và sửa chữa sẽ thấp hơn nhiều so với các vật liệu kém bền hơn, từ đó có thể bù đắp lại chi phí sửa chữa phức tạp khi có sự cố.
5. Tác động đến sức khỏe và môi trường
Các vấn đề về sức khỏe và môi trường đang ngày càng nhận được sự chú ý trong lĩnh vực xây dựng. Với tấm cemboard lót sàn, có một vài khía cạnh cần được quan tâm.
5.1. Phát sinh bụi xi măng trong quá trình thi công
Quá trình cắt, mài, hoặc khoan tấm xi măng lót sàn có thể tạo ra bụi xi măng mịn. Trong bụi xi măng có chứa các hạt silica và hợp chất kiềm, có thể gây kích ứng da, mắt và đường hô hấp nếu tiếp xúc trực tiếp hoặc hít phải. Tiếp xúc lâu dài với bụi xi măng mà không có biện pháp bảo hộ có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như viêm phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), bệnh bụi phổi (silicosis), và thậm chí ảnh hưởng đến hệ tim mạch.
Để bảo vệ sức khỏe cho công nhân và những người xung quanh, việc trang bị đầy đủ thiết bị bảo hộ cá nhân (khẩu trang chuyên dụng, kính bảo hộ, găng tay, quần áo bảo hộ) là bắt buộc trong quá trình thi công. Ngoài ra, việc sử dụng các thiết bị hút bụi công nghiệp hoặc phun sương có thể giúp giảm thiểu lượng bụi phát tán trong không khí.
5.2. Vấn đề phân hủy và tái chế
Quan niệm phổ biến nhưng sai lầm là tấm xi măng lót sàn khó phân hủy và tái chế. Tuy nhiên, nhiều nguồn thông tin uy tín khẳng định rằng tấm cemboard hiện đại, nhất là các sản phẩm không chứa amiăng, là vật liệu thân thiện với môi trường và có khả năng tái chế.
Tấm cemboard sợi cellulose được tạo ra từ các thành phần tự nhiên như xi măng Portland, sợi cellulose (thường là từ bột giấy tái chế hoặc gỗ) và cát mịn. Quy trình sản xuất không cần nung ở nhiệt độ cao như gạch nung, giúp tiết kiệm năng lượng và giảm lượng khí thải CO2. Sau khi tháo dỡ, tấm xi măng sợi có thể được nghiền để tái sử dụng làm nền đường, vật liệu lót hoặc phụ gia xây dựng, giảm thiểu rác thải công nghiệp. Như vậy, tấm xi măng lót sàn là một giải pháp bền vững, tương thích với xu hướng xây dựng xanh hiện tại.
Vật liệu tấm xi măng lót sàn là một lựa chọn xây dựng hiện đại mang nhiều ưu điểm rõ rệt. Tuy nhiên, để đưa ra quyết định sử dụng tối ưu, việc hiểu rõ các nhược điểm tấm xi măng lót sàn là rất quan trọng. Những hạn chế đã được nêu bao gồm trọng lượng (khi so sánh với một số vật liệu nhẹ khác), nguy cơ rạn nứt (chủ yếu do sai sót trong thi công mối nối), và các mối lo ngại về sức khỏe (phát sinh từ bụi xi măng trong quá trình lắp đặt).
Mặc dù vậy, nhiều "nhược điểm" thường được gán cho tấm cemboard thực tế lại là những hiểu lầm hoặc đã được cải thiện đáng kể nhờ công nghệ sản xuất tiên tiến. Ví dụ, tấm xi măng trên thực tế nhẹ hơn đáng kể so với bê tông truyền thống, có khả năng chống co ngót và nứt hiệu quả nếu được lắp đặt đúng quy trình, và khả năng cách nhiệt, cách âm cũng được đánh giá cao. Đáng chú ý, các sản phẩm tấm cemboard sợi cellulose hiện tại hoàn toàn không chứa amiăng gây hại và có khả năng tái chế, góp phần vào xây dựng bền vững.
Trước khi quyết định sử dụng tấm xi măng lót sàn cho công trình của mình, quý khách hàng nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia và nhà cung cấp uy tín như Nhà Xanh An Vinh. Việc lựa chọn sản phẩm chất lượng và đảm bảo quy trình thi công chuẩn xác sẽ giúp tối đa hóa ưu điểm và khắc phục hiệu quả các hạn chế của vật liệu này, đem đến một công trình vững chắc và hiệu quả.